(Cadn.com.vn) - Ngày 1-9-1825, cả nước Nga khóc thương khi vị Hoàng đế thứ 14, Alexander I băng hà. Ông bị ám sát hay bệnh mà chết? Đó vẫn là câu hỏi chưa có lời giải đáp.

Alexander I là ai?

Theo Đài tiếng nói nước Nga ngày 3-12-2010 và Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, Hoàng đế nước Nga Alexander I, tên thật là Alexander Pavlovich. Ông sinh ngày 23-9-1777 và mất ngày 1-9-1825, là vị hoàng đế thứ 14 nước Nga. Ngày 23-3-1801, ông lên ngôi trị vì nước Nga.

Ông là con cả trong gia đình 4 anh chị em của Nga hoàng Pavel I và mẹ là Maria Feodorovna. Ông kế ngôi sau khi vua cha bị sát hại trong giai đoạn xảy ra chiến tranh với Vua Napoleon của Pháp. Trong thời gian cai trị đất nước, Nga hoàng Alexander I nổi tiếng với nhiều cải cách quan trọng, đặc biệt là cải cách chế độ tự do. Nước Nga dưới thời Alexander I  đã giành những chiến thắng vang dội trước các đế quốc Ottoman, Thụy Điển và Pháp, chiếm được Phần Lan và một phần lãnh thổ Ba Lan. Theo các nguồn tin, ông cũng là vua Ba Lan từ năm 1815 đến 1825 và là người Nga đầu tiên làm Đại Công tước xứ Phần Lan và Litva.

Alexander I đặc biệt bị ảnh hưởng nặng nề bởi người cha- Nga hoàng Pavel I - đặc biệt là giáo lý kết hợp giữa tình yêu, chủ nghĩa nhân đạo với sự kinh thường. Sự lạ lùng về cá tính, quan điểm, phong tục tập quán và ảnh hưởng từ những người thân trong dòng tộc đã làm cho Nga hoàng Alexander I trở thành nhân vật đặc biệt. Tuy nhiên, chính sự nổi tiếng của ông đã mang lại cho ông nhiều kẻ thù. Vì vậy, chỉ mới cầm quyền trong 24 năm, vị hoàng đế tài ba này bất ngờ qua đời vào ngày 1-9-1825 khi mới 48 tuổi.

Nga hoàng Alexander I.

Chết vì bị ám sát...

Đã 186 năm trôi qua, nhưng người ta vẫn chưa biết thực hư về cái chết của vị hoàng đế này. Nhiều giả thiết cho rằng, ông chết vì bệnh hoang tưởng, mắc bệnh sốt Rickettsia, bị ám sát một cách bí ẩn nên quan tài khi khâm liệm đóng kín đầy bí ẩn.

Mùa hè năm 1825, Alexander I đã khuyên vợ là Hoàng hậu Elizabeth  đang mắc bệnh hiểm nghèo, nên chuyển đến nơi khác và tránh xa cuộc sống đô thị ồn ào ở St. Petersburg. Cả hai đã quyết định đến thành phố Tanganrog trên sông Azov - nơi có khí hậu miền nam ôn hòa rất tốt cho sức khỏe. Sau vài tuần chuyển đến ở Tanganrog, sức khỏe của Hoàng hậu Elizabeth đã được cải thiện rất nhiều. Khi sự việc đang diễn ra “xuôi chèo mát mái” thì Hoàng đế Alexander I lại bất ngờ bị cảm nặng. Kết cục, vị Hoàng đế thứ 14 của Nga băng hà vào ngày 1-9-1825.

Đó là những gì được công bố chính thức còn sự thật thì sao?

... hay ở ẩn?

Sau chiến thắng oanh liệt trước người Pháp vào năm 1812, người dân Nga nói riêng và châu Âu nói chung đã tôn vinh ông là một trong những người hùng, có ảnh hưởng lớn nhất Châu Âu thời đó.

Tuy nhiên, 10 năm sau, tiếng tăm của Alexander I tự dưng biến mất. Alexander I đã nhiều lần thú nhận với người thân trong gia đình rằng, ông muốn thoái vị và tìm nơi yên tĩnh nào đó để nghỉ ngơi. Ông quan tâm nhiều đến tôn giáo, bỏ ra hàng giờ liền để nói chuyện với giới linh mục, ẩn sĩ và cả những thầy bói hành nghề tự do. Theo các chuyên gia viết sử sách của Nga thì Hoàng đế Alexander I quyết định thoái vị năm 1825. Kế hoạch này được thực hiện bí mật, không muốn cho ai biết nên ông đã giả vờ như là mình đã chết.

Một người lính gác bên ngoài dinh thự Nhà vua ở Tanganrog cho hay, đêm trước khi Alexander I chết, anh đã trông thấy một người đàn ông cao to nhảy ra khỏi cửa sổ phòng nhà vua, vội vã biến mất vào trong đêm tối. Người lính này thề rằng, anh ta chứng kiến sự thật từ đầu chí cuối, nhưng viên sĩ quan chỉ huy của anh ta lại cười khẩy “anh có điên không đấy, Hoàng đế của chúng ta đang nằm trong quan tài”. Sau sự kiện này, có nhiều tin đồn rằng, thi thể trong quan tài là của một người khác. Việc quan tài luôn được đóng kín suốt thời gian viếng và đưa tang khiến những nghi ngờ này càng được củng cố. Thậm chí, có người còn cho rằng, trong quan tài chẳng có gì.

Giả sử Hoàng đế Alexander I chưa chết, vậy ông đi  đâu? Vài năm sau, một ẩn sĩ tên Fyodor Kuzmich xuất hiện ở vùng Siberia. Nhiều người cho rằng, rất có thể ẩn sĩ đó là Hoàng đế Alexander I. Bằng chứng là khi một cựu lính của nhà vua gặp được ẩn sĩ này đã thốt lên “đúng là Hoàng đế Alexander I của chúng ta”. Tin đồn lan khắp vùng Siberia buộc cảnh sát phải vào cuộc, tiến hành bắt giữ vị ẩn sĩ đó. Tuy nhiên, sau đó vị ẩn sĩ này được thả ra vì... ông không vi phạm bất kỳ quy định nào. Fyodor Kuzmich sau đó qua đời vào năm 1864.

Năm 1925, thời điểm tròn 100 năm sau khi Hoàng đế Alexander I qua đời, giả thiết này lại một lần được dấy lên khi người ta khai quật mộ của ông nhưng... ngôi mộ hoàn toàn trống rỗng.

Duy Hùng
(Theo VOR/RRN/WP)